به گزارش مرکز دیپلماسی عمومی و اطلاعرسانی سازمان انرژی اتمی ایران، شرکت مادرتخصصی تولید و توسعه انرژی اتمی ایران از پاییز1383 و با هدف ساماندهی و اجرای فعالیتهای دولت در زمینه تولید و توسعه برق هستهای، راهبری و انجام برخی فعالیتهای عملیاتی و کارگزاری سازمان انرژی اتمی ایران در این زمینه و نظارت بر آنها، فعالیت خود را آغاز کرده است. این شرکت در زمینه مدیریت و نظارت بر سرمایهها با هدف انجام هرگونه فعالیت در راستای تولید و توسعه برق هستهای، مدیریت و نظارت بر انجام مطالعات، مکانیابی، طراحی، احداث، تامین سوخت هستهای، بهرهبرداری ایمن و ازکاراندازی نیروگاههای هستهای و تاسیسات آنها و انجام همه معاملات مربوط به برق هستهای فعالیت دارد.
حسین درخشنده، مدیرعامل شرکت مادرتخصصی تولید و توسعه انرژی اتمی ایران با تبریک فرارسیدن سال 1403 و تقارن آن با ماه مبارک رمضان گفت: امیدوارم سال 1403 سالی سرشار از خیر و برکت برای همه هموطنان عزیز، همکاران شاغل در صنعت هستهای و نیروگاه اتمی بوشهر باشد.
وی درباره مهمترین اقدامات و برنامههای اجراشده توسط این معاونت و شرکت مادرتخصصی تولید و توسعه انرژی اتمی ایران در سال 1402 عنوان کرد: فعالیتهای شرکت در حوزه نیروگاهی در چهار حوزه کلان، هدفگذاری و برنامهریزی شده است؛ هدف کلان نخست در زمینه بهرهبرداری ایمن، مطمئن و اقتصادی از نیروگاههای هستهای است که برنامهها و فعالیتهای واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر را دربرمیگیرد. این نیروگاه، به عنوان نخستین نیروگاه هستهای در کشور، از سال 1392 وارد فاز بهرهبرداری تجاری شده و در مهرماه 1402 دهمین سال فعالیت خود را جشن گرفته است.
مدیرعامل شرکت مادرتخصصی تولید و توسعه انرژی اتمی ایران افزود: واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر پس از انجام عملیات تعویض سوخت که در تاریخ 15 اردیبهشت 1402 به اتمام رسید، به شبکه سراسری برق وصل شد و خوشبختانه توانستیم رکود خوبی را در زمینه تولید برق در طول یک سال به ثبت برسانیم، بهطوری که تا پایان سال 1402 بیش از 7 هزار و 470 میلیون کیلووات ساعت برق توسط واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر به شبکه سراسری تحویل داده شده است.
ممانعت از انتشار 8 میلیون تن آلاینده با تولید برق هستهای در سال 1402
وی تاکید کرد: این میزان تولید، رکورد چشمگیری در تولید برق واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر محسوب میشود.
درخشنده گفت: میزان برق تولیدی و تحویل آن به شبکه سراسری در سال 1402 موجب صرفهجویی در مصرف بیش از 11 میلیون بشکه نفت خام شده، همچنین، از تولید بیش از 8 میلیون تن آلاینده جلوگیری کرده است.
وی افزود: واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر در یک دهه گذشته بیش از 65 هزار میلیون کیلووات ساعت برق تولید کرده که بیش از 90 درصد از این میزان به شبکه سراسری برق تحویل شده است.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران عنوان کرد: خوشبختانه، عملکرد مطمئن و پایدار واحد یکم در سال گذشته کمک فراوانی به شبکه سراسری برق کشور کرد تا از پیک مصرف در تابستان و زمستان با موفقیت عبور کند.
وی در ادامه با اشاره به اهداف کلان دیگر این معاونت گفت: یکی دیگر از اهداف کلانی که دنبال میکردیم، مربوط به احداث واحدهای جدید نیروگاههای هستهای (واحد 2 و 3 نیروگاه اتمی بوشهر) است.
درخشنده اظهار کرد: هدف کمی حوزه توسعهای این معاونت و شرکت تولید و توسعه انرژی اتمی ایران، دستیابی به تولید 3 هزار مگاوات برق هستهای در ساختگاه بوشهر است که در حال حاضر عملیات اجرایی 2 واحد 1057 مگاواتی در حال پیگیری بوده و در سال 1402 این پروژهها با سرعت بسیار خوبی دنبال شد.
وی ادامه داد: اکنون بیش از 3 هزار نفر در حوزه پیمانکاری طرح احداث واحدهای 2 و 3 نیروگاه اتمی بوشهر مشغول بهکار هستند و عملیات اجرایی را بهصورت مداوم پیگیری کرده و انجام میدهند. خوشبختانه، سال قبل پیشرفتهای قابل توجهی در حوزه احداث ساختمان راکتور واحد دوم داشتیم، بهطوریکه دیوارههای ساختمان این راکتور تا سطح صفر به پایان رسید، سقف سطح صفر احداث شد و نیز عملیات دیواره تا ارتفاع 5.4 متری در حال انجام است. همچنین، بخش قابل توجهی از آرماتوربندی دیواره پیرامونی و داخلی واحد دوم انجام شده و فعالیتهای بتنریزی این قسمت هم در حال انجام است؛ افزون بر این، عملیات اجرایی ساختمان جانبی راکتور واحد دوم را دنبال کردهایم.
وی گفت: عملیات اجرایی ساختمان راکتور واحد سوم نیز اجرایی شده و در ماههای آتی و با حضور معاون رییسجمهور و رییس سازمان انرژی اتمی ایران و همتای روس او و نیز مدیران ارشد صنعت هستهای، نخستین بتنریزی این واحد آغاز میشود که اتفاق بسیار مهمی در طرح احداث واحدهای 2 و 3 نیروگاه اتمی بوشهر است.
مدیرعامل شرکت مادرتخصصی تولید و توسعه انرژی اتمی ایران اضافه کرد: به موازات عملیات احداث در ساختمان راکتور، انجام امور در ساختمان جانبی واحد سوم را شاهد بودیم.
وی با اشاره به طرح سپرکوبی در این واحدها، خاطرنشان کرد: سپرکوبی بخش سد خاکی به پایان رسیده و به محض اتمام قسمت انتهایی سپرکوبی موسوم به سپرهای «لارسن»، عملیات اجرایی «پمپوز» هر دو واحد را اجرایی خواهیم کرد.
درخشنده گفت: همچنین، بحث تحکیم بستر این پروژه در سال 1402 با موفقیت انجام و به پایان رسید که جشن پایان عملیات تحکیم بستر واحدهای 2 و 3 نیروگاه اتمی بوشهر در بهمن ماه برگزار شد.
وی توضیح داد: ابتدای سال 1402 برای اجرای بخش عمدهای از پروژهها که شامل 60 پروژه فعال است، با یک پیمانکار ایرانی قراردادی منعقد کردیم و پس از فراهم شدن مقدمات کار از سوی ما و پیمانکار، از آبانماه و با حضور مهندس اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران عملیات اجرایی این پروژهها آغاز شد و اکنون این پروژهها در حال سپری کردن مراحل گوناگون هستند.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران خاطرنشان کرد: در این معاونت به موازات اقداماتی که برای دو واحد بوشهر دنبال میکنیم، در اجرای برنامههای توسعهای کشور انجام پروژه مطالعات مکانیابی ساختگاههای واحدهای جدید را -که از سالهای پیشین دنبال میشد- با جدیت پیگیری کردیم. در بهمن ماه 1402 یکی از فازهای مطالعات که از سالهای گذشته آغاز شده بود، به پایان رسید و در سالجاری میتوانیم فاز 3 را شروع کرده و ساختگاههای منتخب جدید در سراسر کشور را با هدف توسعه واحدهای نیروگاهی در اختیار سازمان قرار دهیم.
امکان استفاده از ظرفیت فنی و مهندسی بومی در داخل و خارج از کشور
درخشنده با اشاره به سومین هدف کلانی که این شرکت در سال 1402 دنبال کرده، گفت: سومین هدف کلان ما در سال گذشته مربوط به استفاده از توان فنی و مهندسی داخل کشور و نیز خدمات مهندسی بود که خوشبختانه با رایزنیهای فشردهای که با همتای روس داشتیم، به موفقیتهایی دست یافتیم؛ برای نمونه یکی از شرکتهای زیرمجموعه سازمان انرژی اتمی ایران با همکاری با طرف روسی در پاییز 1402 توانست نخستین صدور خدمات فنی و مهندسی را در کشور بلاروس با موفقیت به سرانجام برساند. این مساله نقطه آغازی برای ایجاد بستر استفاده هرچه بیشتر از توان فنی و مهندسی داخل کشور محسوب میشود.
وی ادامه داد: با توجه به توان و ظرفیت داخلی، اکنون قادر به صادرات خدمات فنی و مهندسی به کشورهای دیگر در این حوزه هستیم.
بومیسازی قطعات و تجهیزات در اولویت برنامههای صنعت هستهای
وی با بیان اینکه سال گذشته بومیسازی قطعات و تجهیزات را نیز با جدیت دنبال کردیم، اظهار کرد: خوشبختانه، سازمان پشتیبانی فنی موفق شد که سفارش انجام 30 پروژه را از نیروگاه اتمی بوشهر و شرکت تولید و توسعه انرژی اتمی ایران دریافت کرده و اکنون کارهای مربوط به این پروژهها را با جدیت دنبال کرده و مشغول ارایه خدمات به واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر است. این مجموعه پشتیبانی فنی مشتمل بر تعدادی از شرکتهای تابعه سازمان انرژی اتمی ایران است که خدمات را در قالب یک گروه مشارکتی به نیروگاه اتمی بوشهر ارایه میدهند.
مدیرعامل شرکت مادرتخصصی تولید و توسعه انرژی اتمی ایران اظهار کرد: سال گذشته در حوزه ساخت و بومیسازی قطعات مورد نیاز واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر نیز اقدامات بسیار ارزشمندی انجام شد که میتوان به ساخت پرهها و قطعات گوناگون پمپها، تجهیزات I&C و موارد دیگری که در نیروگاه مورد استفاده قرار گرفته، اشاره کرد. این قطعات در کلاس و استانداردهای هستهای و با کمک شرکتهای توانمند داخلی تولید و تامین میشود.
درخشنده تصریح کرد: آخرین هدف کلانی که سال گذشته دنبال کردیم، مربوط به حوزه توسعه زیرساختهای مورد نیاز نیروگاههای هستهای بود که در این زمینه توانستیم اقدامات موثری را هم راستا با سند راهبردی سازمان در افق 1420، انجام دهیم.
وی ادامه داد: در حوزه توسعه زیرساختها و نهادسازی اقدامات موثری پیگیری شد و به انجام رسید؛ همچنین، در بخش زیرساختهای مربوط به تامین مالی و مجوزهای قانونی لازم، سال گذشته با حمایت مسوولان سازمان اقدامات بسیار خوبی به انجام رسید.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران توضیح داد: از مهمترین اقدامات انجام شده میتوان به روشهای متنوع تامین منابع مالی اشاره کرد که خوشبختانه این موضوع کمک فراوانی به پیشرفت و سرعت گرفتن عملیات اجرایی واحدهای 2 و 3 نیروگاه اتمی بوشهر کرد، همچنین، توانست بستر لازم را برای استفاده از توان فنی و مهندسی داخل کشور بهخوبی فراهم کند.
مهمترین اولویتهای کاری شرکت تولید و توسعه انرژی اتمی در سال 1403
وی درباره مهمترین اولویتهای کاری شرکت مادرتخصصی تولید و توسعه انرژی اتمی ایران در سال 1403، اظهار کرد: مهمترین اقدامات و فعالیتهایی را که برای سالجاری در نظر گرفتهایم، میتوان در چند محور اصلی خلاصه کرد؛ با توجه به اینکه یک واحد فعال نیروگاهی در کشور داریم، طبیعی است که نخستین اولویت ما، بهرهبرداری ایمن و مطمئن از آن باشد.
درخشنده درباره اقدامات این معاونت در حوزه آموزش نیروی انسانی مورد نیاز این بخش توضیح داد: در زمینه تامین نیروی انسانی این بخش، اقدامات مهمی را از سال پیش آغاز کردهایم و این موضوع مهم در اهداف کلان شرکت تولید و توسعه انرژی اتمی ایران پیشبینی شده است. در حوزه منابع انسانی، افزون بر موضوعهای مرتبط با نگهداشت نیروی انسانی فعلی، نسبت به جذب نیروهای مورد نیاز واحد یکم و نیز واحدهای 2 و 3 برنامهریزیهای صورت گرفته و جزء مهمترین اقدامات ما در سالجاری خواهد بود.
وی تصریح کرد: در شرکت تولید و توسعه انرژی اتمی ایران، جذب نیروهای جدید در دستور کار قرار گرفته است تا پس از کسب صلاحیتهای لازم در پستهای تخصصی و مورد نیاز مشغول خدمت شوند.
برنامهریزی برای افزایش بهرهوری واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر
معاون سازمان انرژی اتمی ایران با بیان اینکه در سالجاری نسبت به افزایش بهرهوری واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر برنامهریزیهای صورت گرفته، گفت: افزایش بهرهوری واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر را از طریق تکمیل برنامه تعویض سوخت دنبال میکنیم و افزایش سیکل 12 به 18 ماهه دوره تعویض سوخت این نیروگاه را مدنظر قرار دادهایم. این کار در سالهای اخیر پیگیری شده و امسال نیز با جدیت بیشتری دنبال خواهد شد تا بتوانیم دوره سوختگذاری نیروگاه را به 18 ماه افزایش دهیم.
وی در ادامه عنوان کرد: در سالهای اخیر نسل جدید سوختها را برای نیروگاه اتمی بوشهر پیشبینی کردهایم که امسال این روند به طور کامل تکمیل میشود و قلب راکتور واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر بهطور کامل با سوخت نوع جدید بارگذاری خواهد شد.
درخشنده تصریح کرد: افزون بر این موارد، مدرنیزه کردن تعدادی از تجهیزات و سیستمهای مرتبط با ایمنی و قابلیت اطمینان نیروگاه نیز در دستور کار قرار دارد که این موضوعات نیز در حوزه ارتقای بهرهوری واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر دنبال خواهد شد.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران با بیان اینکه توانمندسازی گروه مشارکت یا سازمان پشتیبانی فنی در دستور کار قرار دارد، گفت: هم اکنون این گروه در حال ارایه خدمات به واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر است و به تدریج این خدمات به واحدهای 2 و 3 نیز ارایه خواهد شد. این مساله از موضوعات مهمی است که همسو با سیاستهای کلان در سازمان انرژی اتمی ایران اتخاذ شده و ما این موضوع را دنبال میکنیم تا گروه مورد نظر بتواند توانمندی خود را ارتقا داده و هرچه بیشتر به ارایه خدمات فنی و مهندسی مورد نیاز واحد یکم و واحدهای جدید بپردازد.
استفاده از ظرفیت شرکتهای داخلی برای تامین قطعات و تجهیزات مورد نیاز واحد یکم نیروگاه
مدیرعامل شرکت مادرتخصصی تولید و توسعه انرژی اتمی ایران اظهار کرد: استفاده از ظرفیت شرکتهای داخلی برای تامین قطعات و تجهیزات مورد نیاز واحد یکم و واحدهای 2 و 3 نیروگاه اتمی بوشهر از برنامههای دیگر در نظر گرفته شده برای سالجاری است. خوشبختانه، سازمان انرژی اتمی ایران سال گذشته اقدامات بسیار خوبی را انجام داد که میتوان به تشکیل کارگروهی در زیرمجموعه ریاست سازمان و در حوزه بومیسازی اشاره کرد که این کارگروه در حال تلاش برای بسترسازی، تسهیلگری و نیز رفع موانع برای شرکتهای داخلی است. امسال نیز توجه ویژهای به توسعه ظرفیتهای فنی و مهندسی داخلی کشور در حوزه ساخت قطعات و تجهیزات خواهیم داشت، البته، اکنون هدفگذاری این مهم انجام شده است.
درخشنده افزود: تکمیل و تقویت نهادهای مورد نیاز برای زنجیرهای که قرار است خدمات و تجهیزات را مطابق استانداردهای هستهای در نیروگاهها ارایه دهد، برای ما بسیار مهم است.
وی با اشاره به مسوولیتهای اجتماعی سازمان انرژی اتمی ایران و شرکت تولید و توسعه انرژی اتمی ایران در حوزه نیروگاهی گفت: اقدامات موثری را در حوزه مسوولیتهای اجتماعی آغاز کردهایم؛ سال گذشته کمیتهای در این بخش تشکیل شد که پروژههای مختلفی را متناسب با نیاز مردم شریف استان بوشهر تصویب کرد که در مجاورت نیروگاه اتمی وارد مرحله اجرایی شد. امسال نیز بحث مسوولیتهای اجتماعی جزو اقداماتی است که با جدیت هدفگذاری و دنبال خواهد شد.
تاثیر اقدامات تبیینی و حمایتی بر توسعه نیروگاههای اتمی
درخشنده درباره اقدامات حمایتی دولت سیزدهم با تشکیل کارگروه توسعه نیروگاههای اتمی برای تولید20 هزار مگاوات برق هستهای به ریاست معاون اول رییسجمهور و با حضور رییس سازمان انرژی اتمی ایران و وزرای نیرو و امور اقتصادی و دارایی و نیز اقدامات تبیینی و تاثیر اجرای سیاست «درهای باز، نوآوری باز» در آگاهیبخشی عمومی نسبت به ضرورت توسعه نیروگاههای اتمی توضیح داد: مجموعه اقداماتی که انجام شده نظیر تشکیل کارگروه توسعه نیروگاههای اتمی برای تولید 20 هزار مگاوات برق هستهای به ریاست معاون اول رییسجمهور و عضویت معاون رییسجمهور و وزرای مختلف، اقداماتی که در سطح سازمان انرژی اتمی و بهمنظور توسعه نیروگاههای اتمی پیگیری و دنبال میشود و عملکردی که مردم از واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر مشاهده میکنند، سبب شده تا عموم هموطنان در جریان دستاوردهای واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر قرار گیرند؛ زیرا برق هستهای تولیدی در این نیروگاه وارد شبکه سراسری برق کشور شده و به کاهش ناترازی برق در پیک مصرف کمک کرده است.
وی افزود: بهنظر میرسد مجموعه این اقدامات سبب شده تا جایگاه برق هستهای در کشور بهخوبی تثبیت شود. بحث توسعه نیروگاههای اتمی همواره مورد تاکید مسوولان ارشد کشور بوده و تاکید صورت گرفته بر پایه مطالعات کارشناسی دقیقی است که هم در بدو تشکیل سازمان انرژی اتمی ایران انجام شده و هم در سالهای اخیر با اطلاعات جدید و ابزارهای نوین، بهروزرسانی شده است. در سالهای اخیر مطالعات کارشناسی دقیقی انجام شده که بخشی از مطالعات با همکاری مشترک سازمان انرژی اتمی ایران و وزارت نیرو بوده و در تمامی این مطالعات بحث توسعه ظرفیت نیروگاههای اتمی همواره مورد تاکید قرار داشته و بر پایه یافتههای این مطالعات، مقام معظم رهبری و نیز مسوولان ارشد کشور همواره تاکید داشتهاند که نباید به هزار مگاوات برق هستهای تولیدی در واحد یکم نیروگاه اتمی بوشهر اکتفا کنیم، بلکه تولید و استفاده از برق هستهای به حتم باید توسعه یابد.
مدیرعامل شرکت مادرتخصصی تولید و توسعه انرژی اتمی ایران اظهار کرد: سال گذشته کارگروه توسعه نیروگاههای اتمی برای تولید 20 هزار مگاوات برق هستهای، دو نشست برگزار کرد و بر اساس مصوبات این جلسات، وظایفی برای سازمان انرژی اتمی ایران و نیز تکالیفی برای دستگاههای دیگر در حمایت از این مهم، در نظر گرفته شد. همچنین، در شورای عالی انرژی، مصوبهای برای احداث 20 هزار مگاوات برق هستهای صادر شد که مجموعه این موارد را باید اقدامات مهمی دانست که نشاندهنده عزم و اراده مسئوولان کشور در حمایت از برنامه توسعه نیروگاههای اتمی است.
وی تاکید کرد: با توجه به این موارد، کشور در سالهای آتی میتواند بهره خوبی از توسعه نیروگاههای اتمی ببرد.
درخشنده گفت: در کنار این موارد همچنین، شاهد اجرای برنامههایی از سوی سازمان انرژی اتمی ایران و مسوولان ارشد در حوزه جهاد تبیین و نیز برگزاری اردوهای «راهیان پیشرفت» هستیم و نیروگاه اتمی بوشهر نیز اقدامات بسیار خوبی را در این حوزه دنبال کرد و در بحثهای تبیینی کارهای ارزشمندی در سطوح مختلف انجام شده است که بهطور نمونه میتوان به بازدید دانشآموزان، دانشجویان، اساتید دانشگاهها و عموم مردم از نیروگاه اتمی بوشهر اشاره کرد که با چگونگی کار صنعت هستهای در حوزه نیروگاهی آشنا شدند.
معاون سازمان انرژی اتمی ایران تاکید کرد: بهنظر میرسد فعالیتهای تبیینی بسیار مورد توجه قرار گرفته و اثرات مثبت فراوانی داشته است و به حتم برای اینکه صنعت هستهای و لزوم توسعه نیروگاههای اتمی در اذهان عمومی به جایگاه اصلی خود دست یابد، نیازمند تداوم و استمرار این فعالیتها هستیم. سازمان انرژی اتمی ایران در سالجاری و سالهای آتی برنامههای خوبی را در این زمینه تدوین کرده که بخشی از این برنامهها توسط شرکت تولید و توسعه، اجرایی و دنبال خواهد شد.
هدفگذاری بهمنظور دستیابی به تولید 20 هزار مگاوات برق هستهای
درخشنده در پاسخ به این پرسش که بر اساس مصوبات اجلاس کاپ 28 مقرر شده تا در سال 2050 تعداد نیروگاههای اتمی در جهان سه برابر شود که آیا ایران میتواند اقدامات موثری در راستای این حرکت جهانی و توسعه نیروگاههای اتمی و نیز دستیابی به کربن صفر در سال 2050 انجام دهد، توضیح داد: به حتم سازمان انرژی اتمی ایران در رسیدن به آنچه در حوزه سبد جهانی و اجلاس کاپ 28 پیشبینی شده، موفق خواهد شد. هدف تعیین شده برای افزایش سه برابری تعداد و ظرفیت نیروگاههای برق هستهای جهان، در کشور ما نیز با جدیت پیگیری خواهد شد و ایران گامهای اساسی در زمینه توسعه نیروگاههای اتمی خود برداشته و این مهم را دنبال خواهد کرد.
وی در پایان تاکید کرد: در زمینه دستیابی به تولید 20 هزار مگاوات برق هستهای نیز سازمان انرژی اتمی ایران با تشکیل کارگروههای تخصصی اقدامات اساسی خود را آغاز کرده که برنامهها به خوبی دنبال میشود. البته بخشی از این مهم در گرو تسریع در عملیات اجرایی احداث واحدهای 2 و 3 نیروگاه اتمی بوشهر است که خوشبختانه از سال گذشته این طرح با پیگیریها و حمایتهای مستمر رییس سازمان انرژی اتمی ایران با رشد چشمگیری همراه بوده است؛ در کنار آن، برای احداث 17 هزار مگاوات باقیمانده به غیر از ساختگاه نیروگاه اتمی بوشهر نیز برنامهریزیهای لازم در حال انجام است.