1400/3/25 سه‌شنبه
1400/3/3 دوشنبه
لوگو سایت

منابع علمی / مقالات

.

مزایای انرژی هسته‌ای

1398/1/1815:42
تعداد بازدید: 1342 بار

روزنامه دي ان سوئد مقاله‌ای را به قلم Martina Sturek در مورد مزاياي انرژي هسته‌ای منتشر کرد. سوئد كه به دنبال يك برنامه بلندپروازانه می‌خواهد تا سال 2045 تمام انرژي خود را بدون فسيلي كند، سایت‌های بزرگ توليد انرژي هسته‌ای خود را نیز مدنظر دارد و گهگاه سخن‌های قديمي تاريخي كه در سوئد گفته می‌شد و اين كشور را مخالف انرژي هسته‌ای جلوه داده بود، مطرح می‌گردد و اين ايده باز بررسي می‌شود كه آیا در شرايطي كه سوئد شيب تندي را براي رهاشدن از انرژی‌های فسيلي آغاز كرده تا به هواي پاك كره زمين و سوئد كمك نماید، آيا هم‌زمان بايد با انرژي هسته‌ای نيز وداع نماید؟ مقاله منتشره اين ايده را رد می‌کند و می‌گوید كه اتفاقاً انرژي هسته‌ای به دلايل مختلف بهتر از انرژی‌های تجديدپذير است و در راستاي كاهش درجه حرارت كره زمين، نبايد سایت‌های هسته‌ای را خاموش كرد. اهم مطالب مقاله مزبور به شرح زیر است:

وضعيت كنوني آب‌وهوا اقتضا می‌کند كه ما ضمن تجدیدنظر، در مورد سرمایه‌گذاری مجدد و بيشتر در انرژي هسته‌ای کنیم. تجديدنظر كنيم. Martina Sturek در مقاله خود نوشت سوئد کشوری است که بر مبنای سرانه انسانی‌اش، در کوتاه‌ترین زمان ممكن سعي كرده كه انرژي الكتريسيته را از منابع غيرفسيلي بگيرد. اين در حالي است كه ما به ميزان 51.7 TWH تراوات ساعت انرژي هسته‌ای توليد می‌کنیم.

نبايد فراموش كنيم كه مقاومت و مقابله با انرژي هسته‌ای وقتي مطرح شد كه موضوع آب‌وهوا مطرح نبود و مشكل آب‌وهوا به اين ميزان حاد نبود، ولي واقعيت اين است كه بپذيريم ريسك و خطر انرژي هسته‌ای بسيار كمتر از آن چيزي است كه قبلاً دانش ما در آن مورد مطرح می‌کرد و در گذشته بود كه كنار گذاردن انرژي هسته‌ای مطرح بود، اما هم‌اکنون لازم است كه به علم گوش فرا دهيم و انرژي هسته‌ای را به‌عنوان يك يار و رفيق در تهديدات آب‌وهوايي بنگريم. نقطه اشتراك موضوع تغييرات آب‌وهوايي در پانل بين دولتي Panel IPCC و نيز آژانس بین‌المللی انرژي IEA  اين را به ما گوشزد می‌کند كه اگر واقعاً می‌خواهیم تغييري در رسيدن به هدف 1.5 درجه حرارت زمين ايجاد كنيم، احتياج مبرم به رشد و توسعه سرمایه‌گذاری در انرژي هسته‌ای داريم.

لورا كوزي رئیس استراتژيست سازمان بین‌المللی انرژي در همين هفته و در موقع ارائه نگرش و گزارش انرژي در جهان گفت كه نه گفتن به انرژي هسته‌ای يك سخن لوكس و فريبنده است كه نمی‌توانیم از عهده‌اش برآييم و بايد به سرمایه‌گذاری در انرژي هسته‌ای مبادرت ورزيم. امروزه، ميزان حمايت و هواخواهي از انرژي هسته‌ای در بين زنان و مردان متفاوت است. بنا بر نظرسنجي نووس Novus،  57 درصد مردان خواهان توسعه انرژي هسته‌ای بر مبناي نياز هستند، درحالی‌که اين رقم در بين زنان 14درصد می‌باشد. واقعيت اين است كه انرژي هسته‌ای كمترين مرگ‌ومیر را مبتني بر واحد انرژي حتي در مقايسه با منابع انرژی‌های تجديدپذير همچون خورشيدي، باد و انرژي آب داشته است.

ما معتقديم كه مقاومت در مورد انرژي هسته‌ای در حد وسيعي به خاطر جهل و نيز اغراق در مورد ريسك و خطرات آن می‌باشد، بنابراين اجازه دهيد كه در اين مورد يك مبحث روشنگرانه‌ای مبتني بر حقايق صورت گيرد. چهار دليل وجود دارد كه نگرشی جديد به انرژي هسته‌ای را مبرم می‌سازد.

اول اينكه انرژي هسته‌ای جان انسان‌ها را به خطر نمی‌اندازد و حفظ می‌کند. دو واقعه مهم دردناك ناشي از انرژي هسته‌ای كه در زمانه كنوني در چرنوبيل و فوكوشيما رخ داد، به‌خوبی ما را آموخت كه نتايج و عواقب حوادث هسته‌ای به مقدار زيادي كمتر از آن چيزي است كه پيشتر در مورد آن سخن گفته می‌شد. بنا به نظر سازمان بهداشت جهاني، اگرچه عواقب اقتصادي و انساني واقعه فوكوشيما زياد بود، اما توجه كنيم كه هيچ مرگي را به خاطر آلودگی‌های راديواكتيو در پي نداشت. همچنين بنا به ارزيابي سازمان بهداشت جهاني واقعه چرنوبيل تاكنون 43 مرگ را در پي داشته و البته محتملاً بين 160 تا 9000 مرگ ديگر را هم به خاطر ريسك سرطان‌های تيروئيد بايد در نظر گرفت. اين مرگ‌ها، البته خيلي جدي و مهم هستند ولي به مقدار زيادي كمتر از 200 هزار مرگي بوده‌اند كه سازمان‌های محيط زيستي مختلف تاكنون پخش و منتشر کرده‌اند. واقعيت اين است كه حوادث مزبور، به خاطر نداشتن لوازم و تجهيزات ايمني مهم رخ دادند، اما متكي بر ملزومات امنيتي كه در زمان حاضر در دسترس می‌باشد، مرگ‌ها می‌توانند كاملاً كنترل شده و پرهيز شوند. علیرغم اين حوادث، اين موضوع به‌خوبی مستند است كه انرژي هسته‌ای حتي در مقايسه با منابع انرژی‌های تجديدپذير مانند خورشيدي، باد و انرژي آبي، كمترين مرگ مبتني بر تعداد واحد انرژي را در پي داشته است. در سال 1975 بيش از 170 هزار نفر به خاطر انفجار و تخريب سد بانكيوئو Banqiao در استان هنان چين مردند. واقعه‌ای كه براي بيشتر مردم ناشناخته بوده است. انرژي مكتسب از زغال‌سنگ باعث شده تا 800 مرگ نارس در هرسال را شاهد باشيم. بنابراين به‌خوبی می‌توان گفت كه با پرهيز از كاربرد سوخت فسيلي، انرژي هسته‌ای جان بسياري از انسان‌ها را در سطح جهاني صيانت خواهد كرد.

دوم اينكه انرژي هسته‌ای از منظر اينكه چگونه توليد شود، ارزان می‌باشد. هزينه مراكز جديد انرژي هسته‌ای غالباً با هزينه انرژی‌های جديد بادي مقايسه می‌شوند كه گران هستند و سودمند نمی‌باشند. مشكلات متعددي براي مقایسه‌این معيارها وجود دارد. مثلاً گفته می‌شود كه انرژي باد يكي از ارزان‌ترین انرژی‌هاست، اما وقتي شما چنين انرژی‌ای را داريد كه باد بوزد، درحالی‌که وقتي انرژي هسته‌ای طراحي و توليد گردد، می‌تواند الكتريسيته را مبتني بر نياز ما و آنگاه كه ما بدان احتياج داريم، توليد كند، آژانس نيروي سوئد انتظار دارد كه در مدت كمي بتواند بيشترين انرژي الكتريسيته را متكي بر 90 درصد انرژي هسته‌ای توليد كند، درحالی‌که اين رقم براي انرژي باد و خورشيدي 9 و صفر درصد است. اگر باد نوزد يا خورشيد درخششي نداشته باشد، الكتريسيته بايد ذخيره شده باشد و يا به شكلي ديگر توليد شده باشد. بنابراين هزینه‌ها به‌صورت منطقي و بر اساس فضاي محاسبه براي باد و خورشيد بايد محاسبه و مدنظر قرار گيرد تا بتوان به‌صورت عادلانه چنين مقایسه‌ای را صورت داد.

مشاهده شده كه هنگام مقايسه، پروژه‌های انرژي هسته‌ای كه انتخاب‌شده‌اند، به‌صورت عمدي آن پروژه‌هایي بوده‌اند تا نشان دهند كه بدترين نتيجه را داشته‌اند تا مقايسه كننده بتواند نتيجه دلخواهش را بگيرد. اغلب آخرين رآكتور فنلاند، اولكيلوتو 3 مطرح می‌شوند كه تأخیرهای فراواني داشته‌اند و مبالغي بيشتر از بودجه خود را صرف نموده‌اند. اما هم‌زمان، پروژه‌هایي كه به‌موقع ساخته و مورد بهره‌برداری واقع‌شده‌اند، اغلب مورد تجاهل قرار می‌گیرند. در بخش‌های مختلفي از دنيا، پروژه‌های جديد هسته‌ای براي حدود هر 0.50 KWH ساخته‌شده‌اند كه حدود نيمي از مبلغ و هزينه رآكتور فنلاند را صرف کرده‌اند. واقعيت اين است كه ساخت يك رآكتور هسته‌ای با قيمت ارزان كاملاً ممكن و ميسر است. در صنعت هسته‌ای می‌توان بسياري را آموخت و در کوتاه‌مدت از طريق طراحي استانداردسازي و مديريت شده، به مقدار فراواني از مبالغ ساخت يك رآكتور هسته‌ای كاست. بايد توجه داشت كه كاهش و حل مشكل تهديد تغييرات آب‌وهوايي از طريق عدم توجه و استفاده از قدرت و نيروي هسته‌ای و صرفاً به‌وسیله سرمایه‌گذاری بر انرژی‌های تجديدپذير، هزینه‌ها را بسيار بالا خواهد برد. بنا به تحقيقات صورت گرفته، ارزان‌ترین راه‌حل اين است كه امتزاجي از انرژي هسته‌ای را با نيروهاي تجديدپذير فراهم كنيم. اينكه چگونه اين امتزاج را ايجاد كنيم، تنها مبتني بر شرايط هر كشور است كه با ديگر كشورها متفاوت می‌باشد.

سوم اينكه انرژي هسته‌ای ايمني زباله‌های خود را مديريت می‌کند. انرژي هسته‌ای يكي از معدود انرژی‌هایي است كه كاملاً زباله‌های خود را مديريت كرده و همه هزینه‌هايش را پوشش می‌دهد. سوخت‌های فسيلي زباله‌های خود يعني دي اكسيدكربن و آلوده‌کننده‌ها را مستقيماً در اتمسفر هوا رها كرده و هيچ مسئولیتی را به عهده نمی‌گیرند. براي انرژي خورشيدي كه مقدار زيادي مواد و زباله‌های خطرناك خصوصاً فلزات سنگين را توليد می‌کنند، هنوز هم هيچ راه‌حلي پيدا نشده و هيچ طرح و نظريه مشخصي براي نحوه مديريت اين زباله‌ها گفته نشده است (بنا به نظر آژانس انرژي‌هاي تجديدپذير بین‌المللی IRENA حدود 250 هزار متيريك تن زباله‌های پانل‌های خورشيدي تا پايان سال 2016 ايجاد شده است)، اما زباله‌های هسته‌ای (رادیواکتیو) به‌گونه‌ای مطمئن از طريق قرار دادن در (حوضچه/ انبار) زيرزميني نگهداري می‌شوند. در فنلاند ساخت محل نگهداري زباله هسته‌ای آغاز شده و در حال اجراست و در سوئد روند صدور مجوز، مراحل نهايي را طي می‌کند. محل نگهداري زباله هسته‌ای بسيار مطمئن ارزيابي شده به‌گونه‌ای كه اداره كل امنيت تشعشعات هسته‌ای Swedish Radiation safety authority حتي سناريوهاي فوق‌العاده، (وضعيت احتمالي خاص) ازجمله اينكه کپسول‌های مسي حفاظتي پس از 300 سال از بين بروند و ذرات باردار به‌اندازه 0.6 ميلي سيورت (سيورت نام واحد اندازه‌گیری دز تأثیر تشعشعات اتمي راديواكتيو و اشعه ايكس بر بدن انسان است) می‌توانند به سطح زمين برسند را رد كرده است. اين ميزان پنج برابر كمتر از مقدار راديواكتيو طبيعي موجود در لایه‌های سنگي سوئد می‌باشد.

چهارم اينكه انرژي هسته‌ای به‌سرعت می‌تواند توسعه يابد و يك تفاوت فاحش را در آب‌وهوا ايجاد نماید. معمولاً گفته می‌شود كه انرژي تجديدپذير می‌تواند با سرعت بيشتري نسبت به انرژي هسته‌ای توسعه يابد، درحالی‌که برعكس است. كشورهايي هستند كه از طريق انرژي هسته‌ای توانسته‌اند توليد انرژي الكتريسيته بدون فسيلي را با سرعت هر چه بيشتر گسترش دهند. سوئد در حقيقت كشوري در جهان است كه در کوتاه‌ترین زمان بيشترين سایت‌های بدون فسيل الكتريسيته به نسبت هر فرد را ساخته است. اين امر در بين سال‌های 1976 تا 86 و وقتي رخ داد كه ما توليد انرژي هسته‌ای‌مان را تا 51.7 ترابايت ساعت TWh توسعه داديم. اگر ما اين را با سرمایه‌گذاری اصلي در انرژي باد مقايسه كنيم، ما در حقيقت به ميزان 16.2 TWh ترابايت ساعت را در ده سال گذشته ساخته‌ایم و اين، یک‌سوم نرخ آن چيزي است كه در انرژي هسته‌ای ساخته‌ایم. البته پرسرعت‌ترین اين است كه انرژي هسته‌ای و تجديدپذير را هم‌زمان بسازيم. ما البته احترام فراوان و فهم زيادي را نسبت به مقاومتي كه در مورد انرژي هسته‌ای و کمپین‌های مردمي كه در دهه 70 ايجاد شده بود، داريم، اما بايد توجه كرد كه در آن مقطع موضوع تغييرات آب‌وهوايي مدنظر نبود. وقتی‌که موضوع تغييرات آب‌وهوايي مطرح می‌گردد و هم‌زمان حقايقي در مورد ریسک‌های انرژي هسته‌ای بيان می‌شود، زمان آن خواهد بود كه موضعمان را با شكل مناسبي به‌عنوان بخشي از جنگ مشتركمان براي آینده‌ای بدون فسيل تغيير دهيم و از انرژي هسته‌ای استقبال كنيم.

(Martina Sturek نویسنده این مقاله، رئیس سمن زنان در سوئد هسته‌ای است که این یک شبکه‌ای جهانی از متخصصین در تکنولوژی هسته‌ای می‌باشد).

پربازدیدترین ها

مطالب مرتبط

آرشیو مطالب

  • ارسال به دوستان
  • چاپ
نام ارسال کننده :
ایمیل ارسال کننده:
نام دریافت کننده :
ایمیل دریافت کننده :
موضوع ایمیل :
کد تصویری :
login