دستاوردهای رونمایی شده در حوزه صنعت

تولید نیمه‌صنعتی غناسنج آنلاین هگزافلوراید اورانیوم TEM

• کاهش تعداد نمونه‌گیری‌ها و کنترل سریع‌تر زنجیره‌های تولیدی پس از اعمال تغییرات

• ایجاد توان فنی بومی و رقابت‌پذیر در تأمین دستگاه‌های غناسنج آنلاین هگزا فلوراید اورانیوم

• استفاده در فرآیند غنی‌سازی به‌واسطه پایش آنلاین و لحظه‌ای غنای محصول و پسمان خروجی از زنجیره‌ها

• صحه‌گذاری و بررسی داده‌های ثبت‌شده دستگاه OLEM (دستگاه نصب شده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر روی خطوط)

طراحی، ساخت و بهره‌برداری از ایستگاه تصفیه خوراک هگزا فلوراید اورانیوم (A1320:Feed Purification) در مجتمع غنی‌سازی نطنز

• بهبود کیفیت فرآیند غنی‌سازی و بهینه‌سازی در شرایط فرآیندی

• ضرورت جداسازی ناخالصی‌های خوراک ورودی به مجموعه نظیر انواع گازهای سبک

• کاهش اثرات مخرب ناخالصی‌های خوراک بر کارکرد نرمال و بهینه ماشین‌های سانتریفیوژ در فرآیند غنی‌سازی

گازدهی زنجیره کامل 164 ماشین سانتریفیوژ نیمه‌صنعتی IR6 با 10kg swu/year

• صحه‌گذاری عملکرد ماشین IR6 در زنجیره کامل

• بررسی پارامترهای فرآیندی ماشین IR6 در زنجیره کامل

• صحه‌گذاری آرایش زنجیره کامل با استفاده از زیرساخت موجود

• تولید محصول در رده غنا پایین، جمع‌آوری محصول و افزایش ظرفیت کار جداسازی کارخانه (SWU)

• استحصال جامعه آماری قابل اتکا (تعداد بالا) جهت تدقیق و تعمیق شرایط نگهداری و پارامترهای فرآیندی ماشین IR6

• بررسی شرایط عملیاتی و نگهداری ماشین IR6 در زنجیره کامل (ارتعاشات، تلفات و مصرف برق و کنترل‌پذیری با اینورترهای هدف و ...)

آغاز گازدهی فاز اول 30 ماشین زنجیره شاهد سانتریفیوژ IR5 با توان جداسازی 10kg swu/year

• صحه‌گذاری آرایش زنجیره شاهد ماشین IR5

• صحه‌گذاری عملکرد ماشین IR5 در زنجیره شاهد

• بررسی پارامترهای فرآیندی ماشین IR5 در زنجیره شاهد

• استحصال جامعه آماری قابل اتکا (تعداد بالا) جهت تدقیق و تعمیق شرایط نگهداری ماشین IR5

• ایجاد زنجیره منعطف با قابلیت تغییر مراحل و آرایش متنوع (از لحاظ تعداد مراحل و تعداد ماشین)

• استحصال جامعه آماری قابل اتکا (تعداد بالا) جهت تدقیق و تعمیق پارامترهای فرآیندی ماشین IR5

• تولید محصول در رده غنا پایین و جمع‌آوری محصول و افزایش ظرفیت کار جداسازی کارخانه

• بررسی شرایط عملیاتی و نگهداری ماشین IR5 در زنجیره شاهد (ارتعاشات، تلفات، مصرف برق و کنترل‌پذیری با اینورترهای هدف ...)

آغاز گازدهی فاز اول 30 ماشین زنجیره شاهد سانتریفیوژ IR6S با توان جداسازی 6kg swu/year

• صحه‌گذاری آرایش زنجیره شاهد ماشین IR6s

• صحه‌گذاری عملکرد ماشین IR6s در زنجیره شاهد

• بررسی پارامترهای فرآیندی ماشین IR6s در زنجیره شاهد

• استحصال جامعه آماری قابل اتکا (تعداد بالا) جهت تدقیق و تعمیق شرایط نگهداری ماشین IR6s

• ایجاد زنجیره منعطف با قابلیت تغییر مراحل و آرایش متنوع (از لحاظ تعداد مراحل و تعداد ماشین)

• استحصال جامعه آماری قابل اتکا (تعداد بالا) جهت تدقیق و تعمیق پارامترهای فرآیندی ماشین IR6s

• تولید محصول در رده غنا پایین و جمع‌آوری محصول و افزایش ظرفیت کار جداسازی کارخانه

• بررسی شرایط عملیاتی و نگهداری ماشین IR6s در زنجیره شاهد (ارتعاشات، تلفات، مصرف برق و کنترل‌پذیری با اینورترهای هدف و ...)

طراحی و ساخت دستگاه لیزر دیسک 10KW، 5KW فیبر و 2KW فیبر به روش تاندم و ترکیب‌کننده فیبر چهار به یک

• طراحی و ساخت لیزر دیسکی حاصل از تک دیسک، با توان خروجی 5 کیلووات پیوسته

• لیزر فیبری با دمش لیزر فیبری، با توان خروجی 2 کیلووات پیوسته به روش تاندوم

• لیزر فیبری با توان خروجی 10 کیلووات پیوسته

• ترکیب‌کننده فیبری چهار به یک برای ترکیب نور (چهار لیزر فیبری درون یک فیبر خروجی)

افتتاح مرکز ملی فناوری‌های کوانتومی ایران

• رمزنگاری کوانتومی بر اساس انتقال فوتون‌های درهم تنیده در فضای آزاد در دو مرحله 300 و 1650 متر و اقدام برای 7000 متر

• چشمه تولید فوتون‌های درهم تنیده با استفاده از کریستال BBO

• تست و مشخصه‌یابی فوتون‌های درهم‌تنیده

• تشخیص کوانتومی سرطان با استفاده از زوج فوتون درهم‌تنیده

• طراحی و ساخت دستگاه برچسب‌زن زمانی و شمارنده هم‌زمانی

• طراحی و ساخت ساعت الکترونیکی با دقت نانوثانیه

• نرم‌افزار شبیه‌ساز خروجی جفت فوتون‌های درهم‌تنیده از کریستال‌های غیرخطی

• چشمه‌ تولید در هم تنیدگی برای رادار کوانتومی اپتیکی به کمک کریستال PPKTP درون تداخل‌سنج سایناک

• شناسایی و تمیز دادن محلول‌های DNA انسان و خرگوش از یکدیگر به کمک عبورسنجی کوانتومی در چارچوب پروتکل‌های مترولوژی کوانتومی

• تعیین ضریب عبور لایه‌های فلزی و دی‌الکتریک به کمک عبور سنجی کوانتومی

• اقدامات ابتدایی در راستای دستیابی به رادار کوانتومی باند اپتیکی (تعیین جنس، شناسایی و فاصله سنجی)

• اقدامات اولیه در حوزه سردسازی لیزری و ساعت اتمی

تجهیز و راه‌اندازی خط تولید ماشین‌های نسل جدید در مجتمع شهید احمدی‌روشن (بعد از حادثه تروریستی)
در سال 1394 مرکز مدرن سانتریفیوژ ایران مطابق استانداردهای جهانی ساخته شد و به بهره‌برداری رسید. در تیرماه 1399 طی یک اقدام تروریستی قسمتی از زیرساخت‌های این مرکز تخریب گردید. بلافاصله با مجاهدت شبانه‌روزی در کمترین زمان ممکن، تمامی ظرفیت‌ها و تجهیزات موجود بهینه‌سازی شده و مرکز جدید مونتاژ ماشین‌های سانتریفیوژ جهت تولید آماده بهره‌برداری می‌باشد. با این اقدام که در آن از تمام توان بومی‌سازی کشور استفاده شده است، از این به بعد تولید ماشین‌های سانتریفیوژ جدید بدون وقفه انجام خواهد شد و کوچک‌ترین اخلالی در این روند وجود نخواهد داشت.

آغاز تست پایداری مکانیکی ماشین سانتریفیوژ IR9 با توان جداسازی 50kg swu/year
طراحی و تولید نسل‌های جدید ماشین‌های سانتریفیوژ یکی از مهم‌ترین عناصر جهت بهینه‌سازی چرخه سوخت و غنی‌سازی است.
ماشین IR9 ماشینی فوق بحرانی و پیشرفته‌ترین ماشین جمهوری اسلامی ایران می‌باشد که تابه‌حال دو نمونه از این ماشین تولید شده و مراحل تست تک ماشین با موفقیت به پایان رسیده است.
 

طراحی، ساخت و راه‌اندازی فاز دوم واحدهای تولید صنعتی ترکیبات دوتره در مجتمع آب‌سنگین خنداب
تلاش‌های سازمان انرژی اتمی در جهت تولید آب‌سنگین و حلال‌های دوتره و نشاندار از سال 1388 تاکنون منجر به موفقیت در تولید بیش از 180 نوع ترکیب ایزوتوپی فوق خالص جهت مصارف NMR، پزشکی، دارویی و صنعتی و فروش بیش از 45 نوع از این ترکیبات به آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی داخل کشور شده است. همچنین اخیراً تولید و فروش برخی از این ترکیبات با توجه به تقاضای خریداران خارجی از سطح آزمایشگاهی فراتر رفته و به حد صنعتی رسیده یا در شرف رسیدن می‌باشد و در طی سال‌های اخیر علاوه بر خودکفایی در تأمین نیاز داخلی موفق به صادرات متناوب تعدادی از این محصولات به خارج از کشور گردیده است. در همین راستا و با توجه به اهمیت تولید و استفاده از بنزین دوتره و کاربرد عمده آن در تولید و ساخت OLED‌های مورد استفاده در صفحات نمایشی، مشکل پایداری پایین OLEDها برطرف شده و امروز استفاده از OLEDهای دوتره توسط پیشتازان صنعت الکترونیک، به سرعت در حال گسترش می‌باشد. در تولید این محصول، علیرغم عدم وجود صنعت مشابه در کشور، کلیه مراحل دانشی و اجرایی اعم از تحقیقات و تولید آزمایشگاهی، طراحی مفهومی و تفصیلی، ساخت تجهیزات مکانیکی، نصب و لوله‌کشی تجهیزات، طراحی برق، ابزار دقیق و برنامه‌نویسی، ساخت پکینگ‌ها، شستشوی شیمیایی، راه‌اندازی نهایی و بهره‌برداری با تکیه‌بر دانش بومی، توسط متخصصین سازمان انرژی اتمی ایران انجام پذیرفته است.

دستاوردهای رونمایی شده در حوزه پزشکی

طراحی، ساخت و بهره‌برداری از اورژانس پرتویی، سوانح و سوختگی اراک

پروژه اورژانس سوانح، سوختگی و پرتوی اراک با زیربنای 3200 مترمربع در سه‌طبقه با محوطه اختصاصی به وسعت 5000 مترمربع پیش‌بینی و احداث گردیده است. این پروژه شامل بخش‌های کاملاً مجزا منطبق بر استاندارهای روز بیمارستانی جهت خدمت‌رسانی به بیماران سوانح سوختگی و پرتوی می‌باشد. این اورژانسی شامل 10 اتاق BICU (آی‌سی‌یوی سوختگی) یک اتاق عمل سرپایی و یک اتاق عمل با رعایت کلیه استاندارهای مربوطه است.

در بخش پرتوی، دارای10 تخت بستری بیماران پرتوی است که قابل تغییر کاربری برای سایر مصدومین را نیز دارد. همچنین این بخش دارای کلیه امکانات رفع آلودگی پرتوی شامل آلودگی‌های خارجی و داخلی با استانداردهای به‌روز می‌باشد.

دستگاه سانتریفیوژ بانک خون
سانتریفیوژ بانک خون ازجمله تجهیزات مهم و استراتژیک سازمان انتقال خون محسوب می‌گردد. این دستگاه که تاکنون توسط شرکت‌های خارجی ساخته و تأمین می‌گردید به‌طور عمده در مراکز فرآوری خون و پلاسما مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماشین ظرفیت 12 کیسه خون 750 گرمی را داراست  و تا سرعت 4500 دور در دقیقه (6000 برابر شتاب جاذبه زمین) دَوَران می‌نماید. این دستگاه که مجهز به سیستم بارکد خوان می‌باشد به سیستم کنترل مرکزی مجموعه متصل شده و اطلاعات کیسه‌های خون را به همراه سایر پارامترهای فرآیندی برای سیستم کنترل مرکزی ارسال می‌نماید. دستگاه سانتریفیوژ یخچال‌دار بانک خون به دلیل شرایط خاص عملکردی و فرآیندی در زمره سانتریفیوژهای پیشرفته آزمایشگاهی محسوب می شود.
 

تولید 110 زیست مولکول ایزوتوپی مورد استفاده در کیت غربالگری نوزادان
مهم‌ترین زمینه فعالیت سازمان انرژی اتمی ایران در سال 1399 به توسعه دانش فنی تولید ترکیبات دوتره مورد نیاز در فرآیند غربالگری معطوف بوده است. در این راستا، در مجموع سال‌های 1398 و 1399، بالغ‌بر 110 ترکیب دوتره و غیردوتره ارزشمند سنتز و خالص‌سازی شده‌اند.
با پشتوانه دانش بومی شده تولید ترکیبات دوتره در سازمان انرژی اتمی ایران و نیز در دسترس بودن آب‌سنگین به‌عنوان منبع تأمین دوتریم سنتز ترکیبات زیستی دوتره، ساخت استانداردهای نشاندار با ایزوتوپ پایدار مورد نیاز در کیت غربالگری در زمره اهداف واحد تحقیقات تعریف گردید. با دستاورد حاضر، امروز سازمان انرژی اتمی ایران در زمره معدود تولیدکنندگان ترکیبات دوتره مورد استفاده در کیت غربالگری نوزادان در دنیا قرار گرفته است و با کسب دانش فنی ساخت کیت غربالگری، کیت پروتوتایپ آزمایشی تولید شده و مورد مقایسه با نمونه‌های تجاری موجود قرار گرفته است. با تولید کیت غربالگری بیماری‌های متابولیک نوزادان، رویای غربالگری کل موالید در کشور، جامه تحقق پوشیده است.

رادیوداروی تشخیصی Ga-68 FAPI
این رادیودارو برای تشخیص سرطان‌های مری، پستان، کلانژیوکار سینوما، ریه، سلول‌های کبدی، روده بزرگ، سر و گردن، تخمدان، لوزالمعده و پروستات مورد استفاده قرار می گیرد. در مجموع بیش از 40 نوع تومور با این رادیودارو در توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) قابل ردیابی و تصویربرداری می‌باشد. ارزیابی بالینی این رادیودارو هم اکنون با همکاری دانشگاه علوم پزشکی تهران، مشهد و شهید بهشتی تهران در حال انجام می‌باشد.

رادیوداروی درمانی Lu-177 FAPI
این رادیوداروی درمانی برای درمان سرطان‌های مختلف ازجمله کارسینومای پستان، روده بزرگ، ریه و پانکراس استفاده شده و برای استفاده با عوامل هدف قرار دادن گیرنده سوماتواستاتین مورد تأیید قرار گرفته است. ارزیابی بالینی این رادیودارو هم اکنون با همکاری دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، مشهد و بیمارستان خاتم‌الانبیاء در حال انجام می‌باشد.

رادیوداروی تشخیصی Ga-68 Pars-Cixafor
CXCR4 یک نوع گیرنده یا رسپتور است که در بیش از 30 نوع سرطان ازجمله لنفوم، پستان، لوزالمعده، تخمدان و سرطان ریه (SCLC) بیان می‌گردد. رادیوداروی جدید Ga-68 Pars-Fusin یک رادیوداروی جدید تشخیصی است که گیرنده‌های از نوع CXCR4 را به‌طور هوشمند شناسایی کرده و تومورهایی که این نوع گیرنده در آن بیان می‌شود را با متد توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) تشخیص می‌دهد. متدی که بسیار انتخابی عمل کرده و تقریباً آلترناتیوی برای آن وجود ندارد. ارزیابی بالینی این رادیودارو هم اکنون با همکاری دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران و مشهد در حال انجام می‌باشد.

طراحی و ساخت فانتوم حجمی ژرمانیوم
در تصویربرداری با دستگاه‌های PET Scan با استفاده از تابش‌های ساطع شده از مواد رادیواکتیو پوزیترون دهنده‌ای که نیمه‌عمر کوتاهی دارند مانند 18F یا 68Ga تصاویری از قسمت‌های مختلف بدن تهیه می‌شود. دستگاه PET یکی از سیستم‌های پیشرفته تصویربرداری می‌باشد که توانمندی‌های بی‌نظیری در تشخیص بیماری‌های سرطان، مغز و اعصاب و قلب و عروق دارد. از این رو نیازمند ابزارهای کالیبراسیونی متفاوتی می‌باشد. یکی از این ابزارها فانتوم استوانه‌ای ژرمانیوم– 68 بوده که به‌صورت روزانه دستگاه را مورد آزمون عملکردی قرار می‌دهد. هدف از انجام این آزمون‌ها تشخیص زودهنگام هرگونه خرابی به‌عنوان‌مثال خرابی ماژول آشکارساز، نرمال‌سازی‌های دوبعدی و سه‌بعدی، تصاویر آزمایشی سیستم‌ها و... می‌باشد.
فانتوم استوانه‌ای ژرمانیوم 68 برای انجام مقاصد فوق توسط متخصصین سازمان انرژی اتمی ایران تهیه و تولید شده و پس از گذراندن تأییدیه‌های کنترلی و تضمینی به مراکز پزشکی هسته‌ای دارای دستگاه‌های PET برای کالیبره ارسال می‌شود.